Tobi - een zaterdagmiddag

Contact leggen met Tobi….. relaties in Papua.

Ik wacht op mijn leerling Seron voor lees- en schrijflessen. Ja, de bel gaat, daar is ze.

Ze staat voor de deur……., met een klein kindje van 2 jaar oud. Even ben ik verward, maar dan besef ik dat ik op dit moment oog in oog sta met een gewoonte hier in Papua, een verschil

in cultuur. Als je geen oppas hebt, breng je je kind gewoon mee naar je werk, of naar school.

Ik herinner me verhalen van zendelingvrouwen hier, die er erg aan moesten wennen dat ze af en toe een klein kind over de vloer hadden kruipen, op het moment dat de schoonmaakster in

het huis aan het werk was.

Ik ben verrast en zie de humor er wel van in. Ergens uit een la diep ik een paar potloden op, en ik heb gelukkig nog ergens een blanco vel papier liggen, dus maar eens kijken of het

manneke er wat mee kan. Als we aan tafel zitten, en Seron en ik ons verdiepen in de ‘t’en de ‘u’, voel ik continu een paar donkerbruine ogen op me gericht.

Tobi, want dat is zijn naam, observeert me met grote aandacht. Op het moment dat ik mijn ogen opsla om even naar hem te lachen, slaat hij zijn bruine kijkers neer, om dan heel verlegen weer van onder zijn wenkbrauwen naar mij te kijken of ik nog steeds naar hem kijk.

Het vel papier en de potloodjes liggen onaangeroerd op tafel.

We gaan weer verder met de m. Opnieuw 2 grote ogen op me gericht. En opnieuw slaat hij ze neer, als ik opkijk en hem even een aai over zijn kroeshaarbolletje geef. Dit gaat een half uurtje op

deze manier door. Ik verbaas me nu al over het

stilzitten van het kereltje, maar ik ben erg vroeg met

mijn verbazing, merk ik later.

Na een half uur zwoegen op woorden als “paitin” en

“lukim”, is het tijd voor een kopje thee en koekjes. Ik

zet het op tafel en voor Tobi schenk ik een bekertje

water in. De koekjes liggen op een schoteltje.

Iedereen kan pakken zoveel en wanneer hij wil.

We pakken de draad weer op. Seron drinkt haar thee

en heeft na een half uurtje al wat koekjes op, maar

opnieuw heeft Tobi alleen maar naar mij zitten

kijken. Een heel uur om, zonder een vin te verroeren.

Ongelooflijk. De collectie onaangeraakte spullen op

tafel groeit: Het bekertje water, de potloodjes en het

vel papier.

Heel voorzichtig pak ik een koekje van het schoteltje en schuif dat naar hem toe. Tot vlak bij

zijn handje. Het handje verdwijnt onder de tafel. Aandacht doseren, Marjan. Nu liggen er een

koekje, een bekertje water, potloden en papier onaangeraakt voor zijn bruine neusje.

Gewoon maar verder gaan, misschien ontdooit het nog, voor Seron klaar is.

Van onder mijn wenkbrauwen hou ik hem in de gaten, en geniet van het kleine verlegen

manneke, dat misschien wel voor de eerste keer bij blanke mensen in huis is.

Ik merk dat hij zijn aandacht heeft verdeeld nu. Af en toe wordt er nu ook naar het koekje

gekeken, en dan weer naar mij.

Dan kijkt ook Seron op van haar werk, en ze ziet haar neefje verlegen aan tafel zitten, en naar

zijn koekje kijken, en naar mij. Ze schiet hardop in

de lach. Ze krijgt bijna de slappe lach van zijn

gedrag. En omdat zijn grote ‘zus’ zo moet lachen,

breekt er bij hem ook een klein lachje door. Seron

moedigt hem aan om het koekje te eten, maar gelijk

kijkt hij weer naar mij, en slaat hij zijn oogjes weer

neer. Ik denk even terug aan mijn kleine neefje van

2, en vraag me af wat hij zou doen als hij op bezoek

zou zijn bij zwarte mensen.

Opnieuw duiken we in ons boek, en gaan verder met

het schrijven. Dan zie ik vanuit mijn ooghoeken dat er heel voorzichtig een handje boven de

tafel komt. Langzaam kruipt het handje richting koekje. Ja, warempel, hij heeft het te pakken.

Hij legt zijn hoofdje met zijn kin op tafel, zodat zijn mondje alvast dicht bij het koekje is, en

hij niet te veel hoeft te bewegen. Zijn ogen zijn continu op mij gericht.

Heel behoedzaam stopt hij het koekje in zijn mond, om er een klein stukje af te bijten. Gelijk

daarna verstopt hij zijn hoofdje in zijn armpjes, die op de tafel liggen.

Ik kan hem wel opvreten, wat een schatje!!

Als hij weer opkijkt, kijk ik nog steeds naar hem, en ik lach naar hem. He, dat is mooi, hij

blijft me nu voor het eerst aankijken. We zijn een stapje verder!

Weer een half uur later is het koekje op. Nog steeds heeft hij verder niks aangeraakt, maar

heeft hij wel een beetje meer om zich heengekeken.

Ik sta op voor een tweede kop thee, en aai hem over zijn krullen als ik hem passeer. Ik zet het

bekertje water nog wat dichter bij hem, en moedig hem aan om wat te drinken.

Als ik de thee op tafel heb gezet en weer ben gaan zitten, zie ik dat hij het bekertje water pakt

en het in een keer leegdrinkt. Goed zo, manneke!

En dan is de les voorbij. We pakken de spullen bij elkaar en staan op. Ook Tobi klimt van de

stoel. Als Seron hem bij zijn handje pakt om naar buiten te gaan kijkt hij me aan. Dan

verschijnt er een lach om zijn mond. De brug van vertrouwen en vriendschap tussen hem en

mij is gebouwd. Wat een kostbaar bezit!

Seron

Vandaag heb ik weer mijn lieve leerling Seron, voor schrijf- en leeslessen. Ik heb Seron ontmoet 6 weken geleden op de zondagschool. Ik zag dat ze niet kon lezen en schrijven, en geen Engels sprak. Ik heb haar gevraagd waar ze woonde, en waar ze vandaan kwam. Ze logeert voor een onbekend aantal weken of maanden bij een gezin in Ukarumpa. Ze woont in een dorpje ergens over de bergen. Toen ik een paar dagen later op weg was naar een afspraak, zag ik haar opeens zitten in de deuropening van haar logeeradres. Vanaf dat ik haar ontmoet had heb ik voor haar gebeden, en aan God gevraagd of ik handen en voeten moest geven aan mijn verlangen om haar te gaan helpen met lezen en schrijven. En toen ik haar zag zitten, heb ik geen moment getwijfeld, maar wist ik dat dit Gods leiding was. Ik heb haar in mijn beste Pidgin proberen duidelijk te maken dat ik haar graag wilde helpen. Logeermoeder kwam van nieuwsgierigheid ook naar buiten, dus heb ik me voorgesteld en haar verteld dat ik Seron kende van de zondagschool.
De afspraak voor de eerste les werd gemaakt voor de komende maandag om 9 uur, dat ik bij hen zou komen. Ik was benieuwd of ze het hadden begrepen. Hoe zou dat hier in Papua werken? Werken ze hier wel met agenda afspraken?! Mijn ervaring tot nu toe is dat dat niet onthouden wordt, maar dat mensen gewoon bellen op het moment dat ze tijd hebben, en dat je dan gewoon direct langs gaat bij de ander. Maar die methode past niet helemaal in mijn schema, ookal zou ik dat graag willen! Wij hebben de klok, zij hebben de tijd. Wie is beter af?

Ik heb 3 keer de schrijf en leeslessen bij haar thuis gedaan. Daarna heb ik haar bij mij thuis uitgenodigd, in plaats van dat ik haar bij haar logeeradres les geef. Reden is dat als ik in het kleine huisje kom lesgeven, de moeder en haar 5 andere kinderen naar buiten gaan, om ons niet te storen. Ontzettend lief van de moeder, maar in mijn ogen is dit erg veel gevraagd, ook al hebben ze dit zelf besloten om het zo te doen. En er is geen andere ruimte om les te geven in dit huisje. Ik denk dat ik het maar af ga wisselen, de ene keer bij hen, de andere keer bij mij. Want ik wil graag betrokken blijven bij het gezinsleven van een papuagezin. Vorige keer zag ik moeder met haar bilum, een handgeweven tas, die de mensen hier op het voorhoofd dragen, naar buiten gaan. In de bilum lag haar jongste zoontje en ze wiegde hem onder het werken in de tuin in slaap. Een klein hoopje mens met grote bruine ogen en hele zachte bruine kroeshaartjes, opgekruld in de tas, op de cadans van moeders werkende lichaam in slaap vallend. Wat een heerlijk rustgevend en veilig gevoel.

Om 2 uur hoor ik gerammel aan het hek. Daar staat Seron. Ik zie een jonge dame staan, in plaats van het verwaarloosde meisje zoals ik haar de eerste 2 keren heb ontmoet. Is dit echt Seron?
Een brede grijns als ze me in de deur ziet staan. Prachtig.
We werken voor 2 uur aan haar taal en schrijven en rekenen. Tientallen is echt een uitdaging, daar moeten we nog maar even wat meer aandacht aan besteden. Wat me elke keer opvalt als ze rekent is dat ze haar tenen beweegt. Ik let er nog eens beter op, en merk dan dat ze niet alleen op haar vingers rekent, maar ook haar tenen gebruikt. Als je 29 + 17 hebt, dan tel je er gewoon 10 vingers en 7 tenen bij op, en dan weet je het antwoord. Dat herinnert me aan de eerste Pidginles. De leraar vertelde toen al, dat mensen hier in 20tallen rekenen. En dat elke 20 voor 1 man staat, omdat elke man 10 vingers en 10 tenen heeft. Als ze dus bijvoorbeeld 20 kilo aardappelen bij zich hebben, zeggen ze: ik heb 1 man aardappelen bij me.
Ik vraag me af wat het dan betekent als ze zeggen dat er 2 mensen op mijn verjaardag komen. Zijn het er dan echt 2 of toch 40??!

Als ik Seron thee en bananecake aanbied lacht ze opgetogen. Wat een gezellige middag op deze manier! Ze vindt het ontzettend interessant als ik haar foto’s van mijn broers en zussen
en vader en moeder laat zien. Hierin komt ook weer een stukje cultuur om de hoek kijken, hoe belangrijk relataies en familiebanden zijn voor de mensen hier. Het gaat boven alles, zelfs boven werkafspraken. Je rent nooit iemand voorbij die je goed kent, als je onderweg bent naar je werk, maar je maakt altijd even een praatje. En omdat iedereen hier loopt, en er maar een paar wegen zijn door de bush, is de kans groot, dat je heel wat bekenden tegen komt onderweg, en je anderhalf uur later op je werk verschijnt dat gepland…

Het samen foto’s kijken geeft een ontspannen sfeer, en ze raakt haar verlegenheid een beetje kwijt, en begint wat vragen te stellen. Maar omdat ze erg verlegen is, durft ze alleen maar te fluisteren. Ik versta het echt niet, dus ik geef op de gok maar wat antwoorden. Ze lijkt tevreden over mijn informatie.

Ondertussen komt mijn huisgenoot binnen, met wie ik samen de zondagschool leid. Ze groet even en vertrekt dan naar haar slaapkamer.
Na 2 uur hard werken zijn we door de les heen. We lezen nog een psalm uit de Bijbel en ik bid met haar. Nog 2 bananen mee voor onderweg en het zit er op voor vandaag.
Als ik haar heb uitgezwaaid komt mijn huisgenoot uit haar slaapkamer. Het eerste wat ze opmerkt is dat ze vond dat Seron er zo goed uitzag. Mijn idee wordt dus helemaal gedeeld. Zo
onverzorgd als ze er de eerste keer uitzag, zo goed verzorgd en zelfverzekerd was ze vandaag!
Wat een prachtige ontwikkeling. Het is dus niet alleen het leren lezen en schrijven, maar het gaat veel dieper. Ze krijgt zelfvertrouwen, zelfwaardering, en ze brengt haar eigen prachtige persoonlijkheid meer naar buiten. Wat een zegen van God, dat Hij haar op deze manier als bloem in de knop tot bloei brengt. Ik bid dat Hij haar gaat gebruiken tot een grote zegen voor anderen om haar heen, en tot glorie voor Hem alleen!